Kavanin-i Yeniçeriyan

Kavanin-i Yeniçeriyan Osmanlı İmparatorluğu’na bir dönem hizmet etmiş Yeniçeri Teşkilatı’nın kanun ve kurallarını anlatan bir müellifi bilinmeyen bir yazma eserdir. Çeşitli nüshalara sahip eser, konusu bakımından birçok alandaki araştırmacının başvurduğu değerli bir kaynak kitaptır. Topkapı Sarayı Arşivi, Süleymaniye Kütüphanesi ve yurtdışında farklı elyazması barındıran kütüphanelerde farklı nüshaları bulunan eserin 17. yüzyılda (1606) kaleme alındığı değerlendirilmektedir. Yeniçeri ve Acemioğlanlar teşkilatı hakkında çok kıymetli bilgiler veren eseri ocağın kıdemlilerinden bir ağa veya kethüdanın yazdığı tahmin edilmektedir.

…Bu fakîr-i dil taksîrin dedeleri ced be-ced ecdâd-ı izâmları fâtih-i Kostantiniyye Sultân Muhammed Hân –Aleyhi’r-rahmetü ve’r-rıdvân- Hazretleri zaman-ı saèâdetlerinde ve yeniçeri ocağı hizmetinde olub ve vâkiè olan gazâlarda cân ve baş oynadıklarından mâèadâ bu kulları dahi Halk’ul-Ved seferinden berü olan sefer-i zafer-eserin ekserinde hâzır bulunub ve hâlâ yeniçeri ocağı hizmetinde olub duèâ-i dîn ü devlet-i pâdişâhî evrâdına cân ü baş ile müdâvim ve mülâzım iken âlem-i batında bir pîr-i dânâ ocağın kanun ve ka’idelerin ale’t-tafsîl dedelerinizden gûş etdüğünüz vech üzere ve kendin bilüb gördüğün minvâl üzere Zıllullahi fî’l-arz Hazretlerine bir Risâle edüb binâya getür. Tâ kim nazar olundukda kanun ve kâèideleri ahz olunub mûcibi ile amel oluna. Bi-inayetillahi’l-Melik-i Mu’în fâideden hâli olmaya diyecek bu biçare dahi dokuz bâb üzerine beyâna getürdüm. Vallahu el muvaffak vel mürşid…